Tarim yoluyla kalk(in)ma

Gecen haftalarda Economist dergisi yukselen temel besin fiyatlari ile ilgili 6 sayfalik ozel bir rapor hazirladi -verdigim baglanti uyelik gerektirebilir, ilgilenenlere mail olarak raporu yollayabilirim. Raporda -real fiyatlarla 1974 seviyelerinin altinda kalsa da- rekor kiran temel besin fiyatlarindaki artis, uzun donemli olarak gelismekte olan -Cin, Hindistan basta olmak uzere- ulkelerin daha cok et ve benzeri daha karmasik besinler tuketmesi, kisa donemli olarak da ozellikle Amreika’daki etanol desteklerine baglaniyor. Sonuc olarak da dunya temel besin piyasasinda bir arz talep dengesizliginin bulundugu, ve eger dogru politikalar kullanilirsa bu fiyat artisinin dunya yoksullarinin cogunun yasasdigi tarim ile gecinen kesimin hayat kalitesi seviyesinin arttirilmasinda ve gelismekte olan ulkelerde derinlesen sehir kirsal gelir adaletsizliginin giderilmesinde kullanilabilecegi idda ediliyordu.

Ayni gunlerde Turk basininda hedeflerin altinda kalan buyume oranlari ile ilgili haberleri okurken ulkemizin onemli uretim kollarindan olan tarimdaki buyumenin -7.9 oldugunu okudum. Bu iki birbiri ile celisen gercek karisinda iktidar ve muhalefet partilerinin internet sitelerine girdim ve tarim ile ilgili politikalarini arastirdim. Sonuclar ulkemizi geriye goturen politikasizlik kiskacinin bir kendini gosterisiydi.

AK Parti’nin websitesi icerik olarak CHP’ninkinden cok daha iyi olsa da -genis kapsamli bir Ingilizce versiyon bulunmakta, CHP’nin Ingilizce sitesi 6 aydir yapim asamasinda-, liberal bir tarim politikasinin ozetlenmesinden oteye gitmiyor. Secim beyannamesinde anlatilan icraatler ve verilen sozler kisisel kanimca “dogru” bir tarim politikasinin -fiyat destegi yerine gelir destegi, temel besin borsalari ile tarimsal riskin devletce degil ozel girisimcilerce ustlenilmesi, klasik ailesel tarimdan sanayi tarim’a gecilmesi- parcalari olsa da dunya ile rekabet edebilmek icin gerekli olan altyapi yatirimlarini icermiyor.

CHP ise tum iyi niyetime ragmen beni bir kez daha hayal kirikligina ugratti. Su an erisilemeyen internet sitesinde okudugum secim bildirgesi CHP’nin girdigi kimlik bunaliminin aciga vuruyor. Tarim politikasi adeta klasik sosyalist bir parti bildirgesi gibi. Ziraat Bankasi’nin tekelinin geri getirilmesinden tutun da fiyat garantileri gibi gecmiste kalmis devletci ve piyasa karsiti onlemler birkac cumle ile ozetleniyor.

Ayrica yaptigim bir arastirma’da ulkemizde tarim politikalari icin calisan birkac arastirma enstitusunun de oldugunu gordum, ancak onerilerini okumaya zamanim olmadi. Iki partinin ya dab u arastirma enstitulerinin tarim politikalari ile daha detayli bilgisi olan benimle paylasirsa sevinirim.